Marka olmak için "tasa"lanmak gerek...

Dünyanın en büyük markaları da en sevilen markaları da bir konuda ısrarla ilerliyor ve markalarının kimliklerinde ve ürünlerinde onu temele alıyorlar. Başarıları da bundan kaynaklanıyor. O ısrarla üzerinde durulan konu ne mi? TASARIM. Küresel araştırma şirketlerinin pek çok ülkede gerçekleştirdiği araştırmalar, tüketicinin tasarım olarak gözüne çarpan ürüne daha fazla bedel ödemeye razı olduğunu ortaya koyuyor. Bu da bazı markaların ürün, hizmet, sunum, iletişim, duygu gibi farklı alanlardaki tasarım zihniyetiyle yıllardır nasıl güçlü markalar yaratığının da açık göstergesi oluyor. Örneklerine kısaca bakalım mı?

Apple "ürün tasarımı" ile başarıya ulaştı. İlk etapta dünyada (ABD dışında) tasarımcıların kullandığı bir bilgisayar olarak da konumlanmış, böylece tasarımcılardan yola çıkarak güçlü bir tasarım değerini yaratmıştı. Ancak zamanla "bej" renginin teknoloji için sıradan olduğunu ifade etmiş, farklı renklerde, metal dokulu ve şeffaf bilgisayarlarla kullanıcıya o zamana kadar hiç görmediği renkler ve dokularla ulaştı. Bu tam olarak bir marka tasarımı deneyimiydi. Apple hala mağazalarında "teknoloji deneyimi" yaşatmaya devam ediyor. Markanın "marka kimliğinde marka özünde" kolaylık-sadelik-basitlik, yaratıcılık ve tasarım yatıyor. Kullanıcı deneyimi tasarımı da markanın özündeki bu değerlerden doğuyor.

Abercrombie and fitch yıllarca cinselliği tasarımla birleştirdiği vitrinlerinin tasarımları ve mağaza içi seksi satışçıları ile büyüdü. İnsanlar kıyafet denemeye gittiklerinde ve özellikle selfi ile vitrin önlerinde, mağaza içinde yarı çıplak satıcılarla ve panoların yanlarında tasarıma övgüyü cinsellikle bir araya getirerek büyüttüler.

Starbucks servis tasarımları geliştirerek büyüdü. Adınıza, kişiselleştirilmiş hizmet almak... Starbucks’ın belki de en önemli tasarımıydı. “Gerçek adımı mı söylesem, bu oyunun bir parçası mı olsam”… Mağaza içindeki her şey oyun tasarımının, hizmet tasarımının en önemli parçası oldu.

IKEA alışverişte rota tasarımının yanına hayata küçük farklılıklar ve çözümler ile mutluluk katan ürün tasarımları ile bir ikon marka haline geldi. Dev mağazaya girince renk ve tasarım ürünler, eğlenceli objeler derken kafanız karışabilir. IKEA mağaza içinde rota çizdi, ne zaman nereye bakman gerektiği, acıktığında ne yemen gerektiği, sana dar gelen ve bir türlü döşeyemediğin evinin nasıl döşenebileceği, gördüğünde kesinlikle alma hissi uyandıran küçük hazlar veren eğlenceli ürünleri bu dev mağaza içinde zeki ve alışılmışın dışında tasarımlarla sundu. Dilden dile yayıldı. Aynı zamanda eğlenceyi evine taşıdı. Kendi yapabildiğin ürün tasarımları pek çok alana örnek oldu. Hem senin için sana önerdi hem de kendini başarılı hissetmen için ürünleri montajsız verdi.

Beetle her ne kadar nazizmin simgesi olarak doğsa da 60'larda hippi akımının simgelerinden biri haline geldi ve asıl değerini orada kazandı. Tasarımı ve hayatın her alana sunduğu çözümleri ile dünyanın en ikonik ve asla modası geçmeyen markalarının başında yer aldı. 2003 yılında son üretim gerçekleşti ama dünyanın neresine giderseniz gidin kentin sokaklarında mutlaka yenilenmiş bir VosVos görürsünüz. Türkiye'de Vosvos ya da Tosbağa, Fransa'da uğur böceği anlamına gelen "Coccinelle", İtalya'da ve Brezilya'da böcek anlamına gelen "Maggiolino" ve "Fusca", Bolivya'da kaplumbağa anlamına gelen "Peta", Endonezya'da da kurbağa anlamına gelen "Kodok" ismiyle kitlelerce yaşatılıyor.

Absolut Vodka alkol kullanan ya da kullanmayan çok sayıda kişiye reklam tasarımları ile kendini takip ettirdi. Herkes reklamları kesti sakladı, paylaştı... Absolut ikon haline gelen şişesini akla gelebilecek har alanda bir iz, silüet gibi kullanma yolunu reklamlarıyla açtı. Ardından dünyanın her yerindeki tasarımcılar buna katıldı ve Absolut hikâyesi virüs gibi yayıldı.

Camper rekabette küçük bir ürün tasarımı farkı yaratarak birden sınırları aştı. Dokunduğu tasarım kısmı ayakkabının bağcığıydı. Amaç rahat çıkarıp giymek, bağcıkla uğraşmamaktı. Tasarım inovatif bir yaklaşımla hayatımıza girdi.

Pringles cips sektöründe yeme şekline taktı kafayı. Geliştirdiği ürün bir tasarımdı. Kullanıcı deneyimi üzerine tasarlanmış bir ürün ve ambalajı ile pazarda büyüdü ve o da şimdi ikon markalar arasında yerini aldı.

Zappos internetten ayakkabı alışverişine yeni bir satış tasarımı ile yaklaştı. Aldığın ayakkabıların istediğin kadarını iade etti insanlar. Hiç sorun yaşanmadı. Hizmet tasarımı ile Zappos başarısına devam etti.

Philippe Starck’ın 1990 yılında Alessi markası için tasarladığı limon sıkacağı 20. yüzyılın en tartışılan tasarımalarından biri oldu. Alessi markası ürünü çok satamadı. Ama ürün tasarım değeri yüksek görüldüğü için bir süs ve koleksiyon objesi olarak daha fazla değer kazandı. Starck limon sıkacağını, restoranda üzerine limon sıktığı kalamardan esinlenerek tasarlıyor. Burada işlevden çok tasarımın öyküsü ve çekiceliği devreye giriyor. Zaten önemli bir marka olan Alessi de bu ürün tasarımıyla daha da ünlenerek markasına tasarım değerinin ne katabileceğini uygulayarak görmüş oldu.