Pazarlama Tarihinde Kuşaklar: Sessiz Kuşaktan Alfa Kuşağına...

YUCCIE’LER GELİYOR! HAZIR MISINIZ?

Pazarlama tarihi kuşaklarla ilerliyor. Pazarlama sürecinde yöneticiler kararlarının çoğunu bu kuşakları inceleyerek veriyorlar. Kuşakların yanında bir de bu kuşakların içinde doğan akımlar var.

(YAZARIN ARA NOTU: Bu makale, ilk olarak 2015 yılında yayınlanmıştır. 2015 dönemi kuşakları içine bir de akım olarak Yuccie'ler dahil oldu. Makalenin asıl konusu Yuccie olup, öncesi ve sonrasını da en detaylı işleyen makale olarak hala güncelliğini sürdürmektedir.)

Pazarlama sürecinde kuşaklar daha uzun bir evreyi kapsıyor. Kuşaklarda belirleyici olan unsurlar var. O dönemin yaşanan önemli sosyal olayları ya da teknolojinin toplumu sosyal olarak farklılaştırması gibi. Bu yüzden de belli yaş sınırları ortaya çıkıyor ve doğum dönemleri, kuşakları yaş ile ilişkilendiriyor.

Akımlar (hippi, glam, rudo, rasta, calvo, yuppie, punk, geek, preppy, emo, grange gibi) ise uzun süren kuşak dönemleri içinde daha çok bir yaşam tarzı ile ortaya çıkıyor ve tarzları belli moda unsurlarını yansıtıyor.

Kuşaklar ve akımlar sayesinde pazarlama sürecindeki tüm taraflar ortaya çıkan ihtiyaçları daha net algılayabiliyor, stratejilerini buna göre belirleyip üretim ve sunumlarını da bunlara göre yenileyebiliyorlar. Sınıflandırma, hedef kitleleri belli gruplara ayırmayı daha kolaylaşıyor. Grupların tercihleri ve istekleri pazarlama sürecini yönlendiriyor. Bu yüzden bu tür kuşak ve akım ayrımlaştırmaları ve tanımları da büyük önem taşıyor.

Pazarlama tarihi boyunca ya da sosyal yaşam tarihi boyunca akımlar genel olarak hep gençler tarafından yaşatılmış. Tabii ki bu akımları yaşatan gençler toplumdaki gençlerin tamamını temsil etmemişler. Ancak tarzları, giyimleri, düşünceleri, yaptıkları ile en çok göze batan kesim olmuşlar ve akımlar ile bu akımları yaşayanlar da gözönünde olmuş.

Son olarak dünyada olduğu gibi ülkemizde de sıkı bir hipster akımı yaşandı. Kahve tutkuları, sakalları, dar pantolonları, “indie” müzik sevgileri, barışçıl olmaları, tepkileri ve teknolojiyi kullanmaları hep gündemde oldu. Tekstil modası, müzik modası onları, onlar da sektörleri etkilediler. Derken, şimdi de karşımıza “yuccie”ler çıkmaya başladı. Hipster akımının ardından yeni eğilim olarak karşımıza çıkan ve bizim de içine süreç içinde dahil olmaya başladığımız bu “yuccie” nedir?

Dokunmatik Z kuşağı doğdukları andan itibaren tüketimde yer alsalar da üretim ve yönetimde henüz %100 söz sahibi olmadığı için meydan hala Y kuşağının. Y kuşağı içinde akım olarak bir süredir hüküm süren hipsterların yerine şimdi yeni bir akım yerleşmeye başladı. Yuccie.

Her şeyin başında Yuccielere bir start up akımı demek yanlış olmaz. Çünkü yuccielerin ortaya çıkışı bir önceki akımdan değil, zamanın ekonomik ve üretim eğilimlerinden kaynaklanıyor.

Doğru ya da yanlış kabul etsek de bu akımın gençleri şu görüşteler: “Düşüncelerim çok önemli. Bu düşünceler dünyayı değiştirebilir. Bu yüzden bu değerli düşüncelerime birileri yatırım yapmalı ve ben bu düşüncelerimle çok para kazanmalıyım. Düşüncem yaratıcı ve değeri yüksek”.

Yuccie sözcüğü (İngilizcedeki Yucky ile aynı seslenişte ve yucky sözcüğü “iğrenç” anlamına geliyor ve bu nedenle aynı zamanda bir ironiyi de içinde barındırıyor) ilk olarak kendini tanımlamaya çalışan bir genç tarafından ortaya atıldı. İnternette yayın yapan Mashable adlı yayının yazarı olan David Infante tarafından.

Yuccie ile hipster arasındaki en önemli fark hipsterda olmayan hırs. Yuccieler düşüncelerinin para karşılığının yüksek olduğunu düşündüklerinden bunu hızlı şekilde paraya dönüştürme hırsı içindeler. Düşüncelerini yaratıcı buldukları için de isimleri Young Urban Creatives. Genç kentli yaratıcılar.

İyi eğitim aldılar, kent içinden ya da dışından gelseler de yaptıkları işlerde eğitimlerini kullanmayı becerdiler.

David Infante yazarlık yaptığı sitede yaratıcı bir alanda çalıştığını ve yaratıcılığı ile para kazandığını belirterek başlıyor sözlerine. Hipster ve yuppie kalıplarına sokulmaktan sıkılan David Infante, bunlara karşı Yuccie tanımını geliştiriyor.

Keşfedilmeyi, onaylanmayı, yaratıcı kabul edilmeyi istiyorlar ve reddedilmek onların en büyük hayal kırıklığı. Onları motive eden durum yaratıcılıklarının övülmesi. Övülünce de bu yaratıcılığın parasal bedelinin yüksek olduğunu düşünmeleri gibi bir zihniyete sahipler.

Yuccieler özet olarak bakıldığında geçmişteki yuppie (1980’ler) ve bir önceki akım olan hipsterın belli özelliklerini barındıran bir akımın temsilcileri. Yuppielerin iş hırsı ve başarı eğilimi ile hipsterların teknolojiyi kullanma becerileri ve yaratıcılıkları yuccielerde bir araya gelmiş durumda.

Yuccieler zenginliği reddetmiyorlar. Ancak, başkalarının fikirleri ile onları zengin etmek yerine kendi fikirlerini hayata geçirip kendileri için para kazanmak derdindeler. Tam bir start up gençliği.

Burada en önemli nokta ise yaratıcılıkları ile zenginlik kavramı arasında bir olumlu, dürüst, hakkaniyetli denge kurma arayışında olmaları.

Yuppie unsurları taşısalar da sevmedikleri işlerden uzak duruyorlar ve çalışmak için şirket tercihlerinde kendi düşüncelerine, tarzlarına uyan şirketleri, iş alanlarını seçiyorlar.

Mutlu olamayacakları, yani yaratıcılıklarını engelleyen bir olay olduğunda uzaklaşıyorlar. Her durumun kendi düşünceleri etrafında oluşmasını istiyorlar ve bu yüzden de biraz bencil olarak görülüyorlar.

Yuccielerin var olmayı sevdikleri alan: Dijital dünya

Görüntü tarzı mı? Derli toplu hipster diyebiliriz.

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Yuccies’lerin göze çarpan bazı özellikleri şöyle:

• Hipster’ların aksine görünür dövmelerden haz etmiyorlar.

• Seinfeld, Coupling gibi dizilerin hala en sıkı takipçisi olan Yuccies’ler bu dizilere toz kondurmuyor.

• Güncel olaylara hakimler ama düzenli olarak gündemi takip etmiyorlar. Çalıştıkları işten memnun değiller, çoğu yetenekleri ile teknoloji alanında çığır açabileceğine inanıyor.

• İnternet onlar için olmazsa olmaz. Özellikle sosyal medyada çok etkinler.

• Instagram, Vine ve son olarak periscope kullanıyorlar

• Ofis yerine ortak çalışma alanı olarak hazırlanan kafeleri tercih ediyorlar.

• 9-5 arası çalışma yerine serbest çalışmayı seviyorlar.

• Kendilerini geliştirebilecekleri ve uzmanlaşacakları işlerde düşük ücretle çalışmayı kabul ediyorlar. Amaçları gerçekten yaratıcılıklarını geliştirmek ve gelecekte bunu iyi değerlendirmek.

• Özel sağlık sigortasına önem veriyorlar.

• Temiz ve iyi giyinmek için çalışıyorlar.

• Satın alma kararlarını tamamen kendileri veriyor. Hipsterlarda bu durum %50 aile içinden büyüklere bırakıyorlardı.

• Satın alma tercihleri iki konu üzerinde yoğunlaşıyor. Birincisi yaptıkları işte kullanabilecekleri alet-bilgisayar-tablet gibi araçlar ve ikincisi de giyim ve kişisel bakım ürünleri.

• Hipsterlar gibi butik mekanlarda (3. Nesil kafelerde) zaman geçirmeyi tercih ediyorlar. Ama bu mekanlar daha çok Urban Station tarzı, start up incubator ve galeri kafe gibi işe yönelik kafe mekanlar oluyor.

• Sosyal medyada kötü marka deneyimlerini paylaşmaktan çekiniyorlar, çünkü kendilerinin de mutlaka bir blogları, paylaşımları var. Kendileri hakkında da kötü “şeyler” söylenilmesini istemediklerinden olumsuz durumlara değinmiyorlar.

• Seyahat etmeyi seviyorlar. Turizm şirketlerinin pahalı sayılabilecek yurtdışı turları onlar için planlanmış gibi.

• Trendleri (eğilimleri) sıkı takip ediyorlar. Hatta trendsetter olmaya çalışıyorlar.

• Sakal yerine bıyık tercih ediyorlar. Bu nedenle sürekli tıraş oluyorlar. Kişisel bakım ürünlerine özel ilgi gösteriyorlar.

• İyi eğitim için iyi özel okulları tercih ediyorlar. Eğitim ve kurslar için ciddi para harcıyorlar.

HİPSTER NEDİR?

HIPS

BEAT

HIPPI

HIPSTER

Günümüzdeki Hipster aniden ortaya çıkmadı. Pek çok akımda olduğu gibi hipster kavramı da geçmişten besleniyor. 1940’lı yıllarda (pazarlamadaki Sessiz Kuşak çocuklarının babaları-anneleri), o zamanların giderek büyüyen kentlerinde caz dinleyerek ve caz ritmiyle dans eden bir alt kültüre verilen isimdi. Sessiz, müzikle dertlerini birleştiren bir kuşak. Zaman içinde değişim göstererek 1960’lı yıllarda barış isteyen ve bu sefer kendilerinin birer birey olarak değerli olduklarını ama yaşamak için barışın gerekli olduğunu savunan “hippie”lere dönüştüler. Günümüzde de hipsterlar (scenester olarak da tanımlanıyor) bu barışçıl tarzı benimseyen bir kuşak olarak onların tüm dünya görüşlerini teknoloji ile bir araya getiren akımın temsilcileri oldular. Tıpkı punk akımındaki gibi genel toplumsal kurallara karşı davranış ve şekilsel tarzları oluştu. Eski kıyafetler giymek, güncel modayı reddedip saçları asimetrik kestirmek, her tercihe saygı göstermek gibi… Doğal olarak bu tarz çoğaldıkça moda sektörü de bu akımın modasını güncelleştirdi ve bir hipster modası oluştu. Paylaşım en önemli eylemleri arasında yer aldı. Bu da teknoloji ile bütünleşince instagram, twitter, blog gibi sosyal mecralar onların en çok kulandıkları yaşam alanları haline geldi.

Beat ve Hippi: Beat ve hippiler hep karıştırılır. Karıştırılması doğal, çünkü birbirini takip eder. Beat kuşağı 1950 ve 1960’lı yıllarda hüküm sürerken, hippiler 1960’ların ikinci yarısı beat kuşağından çok ciddi şekilde etkilenen, 1940’lardaki Hip kuşağının belli özelliklerini de barındıran, mülküyetsizlik ve aidiyetsizlik kimliğini öne çıkaran muhalif görüş akımıdır.

YUPPIE NEDİR?

Young Urban Proffesionals / Genç Kentli Profesyoneller

Özellikle 1980’lerde ve 90’larda ekonomide liberalizm fırtınasının tüm dünyada estiği, borsaların tavan yapmaya yöneldiği, iş dünyasında gençlerin para kazanma ve yükselme hırslarını bu ekonomik liberalizm ile bütünleştirdiği akım.

PREPPY NEDİR?

Kentli kolejli tarz. Sürekli spor giyinir, spor yapar, yaptığı her şeye özen gösterir, obsesiftir, aileden gelme bir tarzı ve asaleti olduğuna inanır. Özellikle ABD’de elit kolejli ve üniversiteli kesimdir. Prep School sözcüğünden türetilmiştir.

PAZARLAMA TARİHİNDE KUŞAKLAR

Pazarlama kuşakları kavramının temellerine baktığımıza aslında üç temel kuşak ile yola çıkan araştırmacı ve pazarlamacılar, ilk üç kuşağın ardından yüzyılın sonuna doğru her dönemi ifade edecek tüketici kuşaklarını genişlettiler. En son geldiğimiz Z Kuşağı kavramını temsil eden “Z” harfi, bazı bilim insanlarının (nüfus gibi) yüzyıl döngüsünde en sonu ifade etmek amacıyla kullanıldı. Bundan sonraki beklenti, başa dönmek gibi bir durum. Bundan sonra gelecek kuşağa muhtemelen “ALFA” kuşağı denecek. Bu bölümlemelerin amacı, kuşak kavramı ile tüketicileri belirlenen süreler dahilinde, belli kalıplar çerçevesinde kimlik, tutum ve davranış açılarından tanımlayabilmek.

Gelelim diğer kuşaklara ve özelliklerine...

Sessiz Kuşak (The Silent Generation): Şavaş kuşağı adı da verilen, 1925-1945 yılları arasında iki dünya savaşı arasında doğan kuşaktır. Bu dönemin en önemli olayları II. Dünya Savaşı ve ekonomik buhran.

Baby Boomers (BB): 1950'den sonra artan doğum oranları sonucunda ortaya çıkan nesildir. Yüksek refah düzeyine sahip bir ortamda büyüyen bu kuşak bireyselliği ön planda tutmaktadır. Baby-Boomer kuşağı tüm dünyayı politik olarak etkileyen 68 kuşağını yaratan çocuklardır.

X kuşağı (Generation X / Baby Busters): Baby Boomers kuşağının çocuklarıdır. Özellikle 1965 – 1976 yılları arasında doğan kuşak olup, o dönemde yaşanan ekonomik krizlerden ve sosyal sancılardan etkilenen kayıp kuşak diye de ifade edilen bir nesildir. Çalışan, birkaç yerden para kazanan veya işten ayrılmış anne-babaların çocuklarıdır. İşsizlik kavramını ailelerinde gördükleri için işlerine sıkı sıkıya bağlıdırlar ve genellikle mecbur kalmadıkları sürece işlerini değiştirmezler. Bu kuşakta eğitim çok önemlidir. Teknolojiyle sonradan tanışmış bir kuşaktır.

Y kuşağı (Generation Y / Echo Boom): 1977-1994 arası doğumlu nesildir. En önemli özelliği özgürlük ve teknolojidir. Y kuşağının temel özellikleri bilgiye hemen ulaşmaları, teknolojiyi çok iyi kullanmaları ve yalnızlıktır. Bu kuşağın bir diğer özelliği de, kendilerine çok fazla güvenmeleridir.

Milenyum kuşağı (1994-2003 yılları arasında doğan kuşak) ve Z kuşağı (2003 yılından sonra doğan kuşak) sınıflamanın içerisinde olan ama üzerine henüz çok az şey söylenen kuşak. Tanımlamalar genelde internet teknolojisi, sosyal medya, mobilite ve dokunmatiklik üzerine.

Alfa kuşağı (2010 sonrası doğanlar): Özellikle dokunmatik sistemlerin yoğun olarak hayatımızda çoğaldığı, giyilebilir teknolojinin ve nesnelerin internetinin başladığı, endüstri 4.0 devrimine adım atıldığı bir dönemin kuşağı olarak hayata başladılar. Alfa kuşağı 3D yazıcılar ile üretimin kişiselleştirilmiş olduğu bir dönemin ilk kuşağı. Z harfinden sonra harf kalmadığı için alfabenin başına, yukarıda saydığımız devrimlerle yeni bir hayata başlangıcı da simgeleyen şekilde alfa kuşağı adını veren Mark McCrindle’dır. Alfa kuşağı kendi üretim tarzını kendisinin yaratacağı, endüstri 4.0 ile makineleri, giyilebilir teknoloji ile yöneten, bireysellikleri üretim tarzından ötürü artmış, mülk edinmekten çok deneyim yaşamak için mobiliteleri Y ve Z kuşaklarından daha da yüksek bir kuşak olacak.

Bu makalenin bir kısmını ya da tamamını izin almadan kullanmayınız.

#pazarlamadakuşaklar #startup #planbdiscovery #markaelçisi #İllüstrasyon #markadeneyimi #sürdürülebilirlik #Jenerikmarka #marka #Pazarlama #Marketing #markadanışmanı #brandmap #brandangel #bülentfidan #müşterideneyimyolculuğuharitası #markatasarımı #brandsuiteistanbul #MarkaDanışmanlığı #emtiamalürünhizmet #İletişim #markasözlüğü #Reklam #Marka #MarkaYönetimi #cocacola #Akademik