Start Up'lardaki en önemli eksik... BrandAngels!
Start Uplardaki en önemli eksiği, sürekli gözümüzün önünde olmasına rağmen hep atlıyoruz. Marka uzmanı-araştırmacı-danışman olmama rağmen ben de atlamışım. Ta ki, Sevgili marka danışmanı dostum Turgay Adıyaman'ın BrandMap'teki yazısını okuyana kadar.
Adıyaman'ın, BRAND ANGELS kavramıyla, start upların en baştaki, en önemli sorunlarının "marka kimliği", "marka konumlandırma" ve "kendini bir kimlikle ifade etme" noktalarında eksik olduklarını hatırlatmasına kadar. Bundan yoksun olarak ortaya çıkan start upların kimliksiz ve yok olmaya mahkum oldukları kesin. Brand Angels kavramını, Turgay Adıyaman'ı ve BrandMap dergisini takip etmenizi öneririm.
Markalama, tıpkı diğer markalar ve girişimlerde olduğu gibi, bir ürün-hizmet ile ortaya çıkan start uplarda da aslında işin en başında, iş fikri ile birlikte ilerlemesi gereken bir konu, bir aşama. Çünkü, günümüzde marka kimliği, ürünü-hizmeti belirleyen, ona kişilik-kimlik katan ve pazarda nerede durması gerektiğini ifade eden kavram haline geldi. Ürünün markayı oluşturduğu düşüncesi artık, eski bir pazarlama durumudur.
Tüketicinin bir sorununu keşfedip (ya da henüz farkında olmadığı bir ihtiyacı keşfedip-doğurup) çözümünü oluştururken, bunun basit bir ürün-hizmet olmadığını, aynı zamanda tüketiciye bir vaat sunduğunu, bu vaadin de aslında fiziksel vaadden çok, duygusal ve kişisel tatmin vaadi olduğunu görmek lazım. Vaad o fikre yani markaya özeldir. Bu da makalama sürecinin başlangıcıdır.
Start up projesinin en başında projenin adının hangi marka kimliği ve kişiliği üzerine konulacağı; start upın yatırımcı seçerken bile, kendi marka kimliği ile bütünleşen yatırımcıları nasıl bu kimlikle kendisine çekeceği, ilerleyen dönemlerde start upı artık bir ürün olarak değil de bir marka olarak anlatabilmesi için, işin en başında markalamanın ürün-hizmetin geliştirilmesiyle aynı anda yapılması gerekiyor.
Bu sadece, start upa bir isim bulup ona da bir logo yapmak değil. Daha doğru bir markalama çalışması şart.
Markalama için start up yaratıcısının süreci ne olmalı?
• Pazar analizi... Tüketicinin ihtiyaçları neler? Rakip var mı? Rakipler girişim mi, start up mı? Bu alanda yatırımcılar var mı? Yatırımcıların dikkat ettikleri noktalar neler? Pazarda tüketicinin benim start up hizmetime-ürünü me ihtiyacı var mı? Start up projemde geleneksel pazarlama tarafı ile dijital pazarlama tarafı arasındaki oran-denge nedir?
• Marka kimliği... Star up projem tüketiciye ne vaat ediyor? Bu vaadin fiziksel kısmında rakiplerden-benzerlerden ayrışan noktalarım var mı, varsa bu ayrışma noktası marka kimliğimin temelinde bir öz olarak yer alabilir mi? Projem, kullanıcıya çevresinde bir sosyal statü sağlıyor mu; onun yaşamında ne gibi bir sosyal değişim yaratıyorum; kullanıcıya nasıl bir duygusal his sunmak istiyorum ve bu gerçekçi mi; aynı zamanda duygusal olarak onu etkileyecek bu vaadim marka özüne yansıyabilir mi? Tüketici start up projemle birlikte kişisel olarak kendini nereye koyacak, nasıl hissedecek? İyi bir insan, iyi bir baba, iyi vatandaş, doğru arkadaş, akıllı insan, çalışkan biri, cesur adam, güçlü bir kişilik gibi bir hissi kendinde oluşturabilecek mi? Bu üç temel vaad ile start up, konumlandırmada nerede olacak? Vaadlerin kanıtları var mı, arzuladığım şeyler mi, gerçek mi?
Tüm bunları aynı zamanda bir de olabilecek yatırımcılar için düşünmek gerekiyor. Buna ayrıca, yatırımcı için yatırım geri dönüşümünü de hesaplamak gerekli.
• Marka imajı... Marka imajı, adını koyduğunuz, üç ana vaadi marka kimliğinde oluşturduğunuz, ürün-hizmetinize can verdiğiniz start up projenizin, bir iletişim yoluyla ilgili kitlesine ulaşmasının ardından, zamanla o kitlenin zihninde sizinle ilgili oluşan tüm düşünceleridir. Bunu yönetmeniz gerekir. Bunu yönetmenin en iyi yolu yine marka kimliğini ve konumlandırmasını doğru yapmanızdan geçecektir. Burada start up iletişiminiz önem taşıyor. İletişimde kullandığınız -eğer bir internet siteniz ya da aplikasyonunuz varsa - oradaki logosundan, kullanıcı ara yüzüne kadar her noktada marka kimliğinize uygun tasarımlarla ilerlemeniz gerekiyor.
Markalama ya da kimliklendirme dediğimiz bu süreç, start up yaratıcısının kendisini ifade etmesi için atması gereken en önemli adım. Kendinizi karşı tarafa (gerek yatırımcıya gerekse de tüketiciye) anlatırken sadece üretmeyi planladığınız kısmı anlatmanız asla yeterli olmayacaktır. Yatırımcı da sizi tanımlarken bir kimlik üzerinden tanımlamak zorundadır.
Start up üzerine yoğunlaşanların ve yatırımcıların, ortaya çıkan fikrin bir heves mi, yoksa vizyonu olan bir yatırım mı olup olmadığını anlamaları için gerçek bir marka çalışması yapıp yapmadığına da bakmaları gerekiyor. Yukarıdaki üç adım bu yüzden büyük önem taşıyor.
İşte, Brand Angels bu noktada devreye giriyor. Markanın teknik-yatırım desteğine Brand Angels, marka kimliğinin ve konumlandırmasının oluşturulması aşamasında dahil oluyor. Ve tıpkı parasal yatırımcı gibi Brand Angels da markalama sürecine olan katkısı ile start upa yön veriyor. Dünyada örnekleri var.
Brand Angels da işin başında ya da ihtiyaç duyduğunuz anda size markalama süreci, logo ve diğer kurumsal kimlik tasarımları, iletişim materyalleri gibi konularda destek verebilecek bir yatırımcılardır. Bu meleği, ister projenizde bir hisse vererek tüm markalama ve tanıtım sürecinize dahil edebilir, isterseniz belli bir parasal yatırım sonrasında ödeyeceğiniz bedeli bir sözleşme ile belirleyip iş sürecine dışarıdan iş yapan olarak dahil edebilirsiniz. Tüm bu süreci, tüm bu konularda uzman bir brand angel ile ya da başka başka iş ortaklıkları ile yaşayabilirsiniz.
Türk girişimlerinin ve "start up"larının markalaşarak daha da büyüyüp başarılı olmalarını dilerim.
...............................................................
Kısa Kaynak önerileri:
#planbdiscovery #markaelçisi #startup #İllüstrasyon #markadeneyimi #pazarlamadakuşaklar #sürdürülebilirlik #markadanışmanı #brandmap #bülentfidan #müşterideneyimyolculuğuharitası #markatasarımı #brandsuiteistanbul #MarkaDanışmanlığı #Marketing #cocacola #Akademik #Marka #MarkaYönetimi #markasözlüğü #Reklam #marka #Jenerikmarka #Pazarlama #emtiamalürünhizmet #İletişim #brandangel
